اسمز معکوس (Reverse osmosis)  فرآیندی است که در آن از فشار برای معکوس نمودن جریان اسمزی آب از درون یک غشای نیمه‌تراوا استفاده می‌شود. اگر یک غشای نیمه‌تراوا بین دو محلول آب خالص و آب ناخالص قرار گیرد آب بطور طبیعی و تحت خاصیت اسمزی از غلظت بالاتر به غلظت پائین‌تر جریان می‌یابد. این پدیده تا زمانی که پتانسیل‌های شیمیایی دو طرف برابر گردند ادامه خواهد یافت. در حالت تعادل اختلاف فشار بین دو طرف غشا برابر اختلاف فشار اسمزی است. اگر فشاری برابر با اختلاف فشار اسمزی به محلول غلیظ‌تر اعمال گردد جریان آب قطع خواهد شد. در صورتیکه فشار اعمال شده بیشتر از فشار اسمزی باشد جهت جریان طبیعی آب معکوس خواهد گردید. در این روش آب با فشار از میان غشایی گذرانده می‌شوند که نمک ها، نیترات و سایر مواد معدنی را فیلتر می کند. سیستم‌های اسمز معکوس با کارآیی بالا از فشارهای در حد یک میلیون پاسکال استفاه می‌کنند. همچنین بهترین روش نمک زدائی از آبهای لب شور و دریا استفاده از فرآینداسمز معکوس میباشد، زیرا این سیستم پیچیدگی نداشته و راهبری آن قابل کنترلتر از دیگر روشها میباشد و با توجه به توسعه روشهای پیشرفته تولید غشاهای پلیمری، بکارگیری این روش توجیه بیشتری دارد. صنایع امروز برای تصفیه آب مورد استفاده در بخشهای تولید بخار و فرآیند خود از سیستم اسمز معکوس استفاده فراوانی می برند.